آیا شما هم دورکار هستید؟ این روزها مجبورید کسب وکار یا وظایف خود را در خانه انجام دهید؟ آیا هنگام کار با لپ تاپ دچار مچ درد، گرفتگی شانه، خشکی چشم یا سردرد میشوید؟ اصلا به طرز نشستن خود در هنگام کار، شیوه صحیح قرار گرفتن دستها دقت کردهاید؟ میدانید که میتوانید تنها به کمک چند ترفند ساده یا استفاده از وسایل مناسب از آسیبهای جسمی بیشتر هنگام دورکاری و ساعتهای طولانی کار با سیستم جلوگیری کنید؟ شاید این روزها بیشتر از همیشه با کامپیوتر یا لپ تاپ خود در حال کار هستید و این یکجا نشستن برای مدت زمان زیاد ممکن است روی سلامتی بدن شما تاثیر بگذارد.
با شیوع بیماری «کرونا» و تعطیل شدن اکثر مشاغل، بسیاری از افراد برای انجام وظایف و حفظ یا کسب درآمد خود به دورکاری روی آوردهاند. قرنطینه خانگی، سپری کردن مدت زمان طولانیتر در خانه، اهمیت داشتن شغل و هزاران مورد دیگر باعث شده که روز به روز به تعداد دورکاران اضافه شود.
دورکاری شاید بهنظر جذاب باشد اما مشکلات خاص خودش را دارد. بله، شما در هنگام دورکاری تقریبا ساعت کاری را خودتان را تعیین میکنید، نیازی به ترک منزل برای رفتن به سرکار نیست، میتوانید در حین کار استراحت کنید و چندین مزیت دیگر، اما در قدم اول باید بدانید، «دورکاری» هم آداب خاص خودش را دارد، علاوه بر مواردی مانند در نظر گرفتن محیط کاری در خانه، برنامهریزی و تهیه وسایل لازم برای مدیریت و انجام وظایف شغلی باید به مواردی مانند «سلامتی جسمی» و «سلامتی روان» خود در این سبک از کار کردن، دقت داشته باشید.
دورکاری چه مشکلات جسمی را با خود به همراه میآورد؟
اغلب دورکارها، از درد شانه، درد مچ دست، سردرد یا خستگی روحی و روانی پس از ساعتهای طولانی کار شکایت میکنند. در این مطلب از مجله هلثیوم مشکلاتی که ممکن است در دورکاری با آن روبرو شوید را بررسی کرده و ترفندها و وسایلی که برای جلوگیری از بروز این مشکلات نیاز دارید، معرفی میکنیم.
۱. درد مچ دست
یکی از شایعترین مشکلات سلامتی دورکارها، درد مچ دست است. این مشکل به دلیل عدم توجه به طرز صحیح نشستن و استفاده از سیستم به خصوص کسانی که از لپ تاپ استفاده میکنند، دیده میشود. اغلب تایپیستها، برنامهنویسها، مترجمها و نویسندگان با این مشکل روبرو میشوند، اما هرچیز درمانی دارد و شما به راحتی میتوانید از بروز چنین مشکلی و تبدیل شدن آن به سندروم کارپال (که نیاز به جراحی مچ دست دارد)، جلوگیری کنید. در صورتی که دچار مشکلاتی مانند موارد زیر هستید بهتر است هرچه سریعتر برای جلوگیری از آسیب بیشتر دست به کار شوید:
- بیحسی دستها
- درد شانه
- درد انگشتها (بهخصوص درد بین انگشت شست و اشاره)
- رگهای ورم کرده روی مچ دست و انگشتان
- لرزش دست
- درد بین مچ و کف دست
- درد بازو
برای جلوگیری از درد دست باید چه کاری انجام دهید؟
- اگر عادت دارید در حالت خوابیده یا درازکش با لپتاپ کار کنید، این عادت را ترک کرده و حتما برای استفاده از سیستم یک میز با ارتفاع مناسب و صندلی ارگونومیک (طراحی شده بر اساس وضعیت استاندارد بدن) در نظر بگیرید. به ارتفاع میز و صندلی دقت داشته باشید، پاهای شما باید به راحتی روی زمین قرار گرفته و دستها موازی آرنج و کاملا هم سطح با صفحه کلید باشد. قرارگیری نامناسب دستها هنگام استفاده از صفحه کلید باعث تشدید احساس گز گز، درد مچ و بیحسی انگشتها میشود.
- سعی کنید از بالشتکهای زیر دستی با ارتفاع مناسب حد فاصل صفحه کلید و آرنج خود استفاده کنید. اگر دچار سندروم کارپال یا درد مچ دست هستید، میتوانید از پدهای گرمایشی برای کاهش درد استفاده کنید.
- قبل از کار، حین کار و بعد از آن هر یک ساعت، مچ دست، بازوها و انگشتها را ماساژ دهید. نرمش اصولی و آرام دستها، شما را برای شروع یک روز خوب بدون دست درد آماده میکند.
- حتما از موس ارگونومیک استفاده کنید. عدم استفاده از وسایل استاندارد باعث ایجاد مشکلات جسمانی میشود.
- در صورتی که دچار درد مچ دست هستید، حتما از آتلهای مخصوص استفاده کنید. میتوانید در حین کار برای راحتی دست را با باندهای کشی بسته و پس از آن در طول روز یا شب از آتل استفاده کنید.
- میتوانید از لاستیکیهای مخصوص دست برای کاهش درد عصبی دست و انگشت استفاده کنید.
۲. دردهای عضلانی شانه و گردن
درد شانه و گردن واقعا میتواند تمام روز شما را خراب کند. این مشکل هم مانند مورد قبل مربوط به عدم طرز صحیح قرار گرفتن بدن و بیتوجهی به سلامتی در دورکاری است. باز هم تاکید میکنیم. حتما محیطی مجزا در خانه برای کار در نظر گرفته و در اولین فرصت نسبت به تهیه میز و صندلی مناسب و وسایل دیگر مانند موسهای ارگونومیک اقدام کنید.
عدم توجه به دردهای عضلانی میتواند کاری کند که شغل خود را از دست بدهید زیرا بی توجهی به آنها در طولانی مدت مشکلات جدی به همراه دارد. اگر پس از ساعتهای طولانی کار با سیستم دچار دردهایی مانند موارد زیر میشوید، بهتر است هرچه سریعتر روی طرز انجام دورکاری و کار از خانه خود دقت کنید:
- درد شانه و کتف
- درد در پایین کمر (نزدیک به ناحیه دیسک)
- احساس خشکی در بدن
- درد قفسه سینه
- سنگینی سر و گردن
برای جلوگیری از درد شانه و گردن چه کاری انجام دهیم؟
- مانند مورد قبل، اولین کاری که باید انجام دهید، توجه به طرز صحیح نشستن و کار با لپ تاپ یا سیستم است. اگر زیادی خم میشوید و شانههایتان حالتی افتاده دارد باید از آتلهای مخصوص مانند کتفبند استفاده کنید. عدم توجه به این مورد منشا اصلی گرفتگی گردن و دیسک در دورکارها است.
- از بالشتهای مخصوص نشستن استفاده کنید. این بالشتها کمک میکنند بدن شما در حالت مناسبی قرار گرفته و از درد پایین کمر و دیسک جلوگیری میکند.
- اگر دچار گردن درد هستید، میتوانید در حین کار از بالشتهای دورگردنی گرمایشی یا گردنبند طبی استفاده کنید. گرما درمانی بهترین روش برای تسکین دردهای جسمی دورکارها است.
- میتوانید از بالشتهای مخصوص کمر هم برای راحتی هرچه بیشتر صندلی کارتان استفاده کنید. یکی از مزایای دورکاری این است که میتوانید محیط کار خود را به سلیقه خود و با چیزهایی که نیاز دارید درست کنید، پس برای سلامتی خودتان از هیچ هزینهای دریغ نکنید.
- دقت داشته باشید پاهایتان در زاویه ۹۰ درجه روی زمین و کف پاها کاملا چسبیده به زمین باشد. از پایین کمر صاف نشسته و شانهها را کمی عقب دهید. دستها نیز باید موازی با صفحه کلید باشد.
- حتما هر یک ساعت از پشت میز خود بلند شوید، کمی نرمش کرده و دوباره بازگردید. دقت داشته باشید که باید بین دورکاری و کارهای دیگرتان با برنامهریزی تعادل برقرار کنید. برای جلوگیری از دردهای عضلانی کمر، به آرامی دستها را باز کنید، کتف و شانه را تکان داده و بالا و پایین کنید.
۳. چشم درد
ساعتهای طولانی خیره ماندن به صفحه لپتاپ یا کامپیوتر قطعا روی بینایی شما تاثیر خواهد داشت. اگر اخیرا با دورکاری دچار مشکلاتی مانند موارد زیر میشوید، وقت تغییر عادتها رسیده است:
- تاری دید
- سرگیجه
- خستگی و قرمزی چشم
- سوزش و احساس خشک شدن چشمها
- حساس بودن به نور
برای جلوگیری از درد چشم چه کاری انجام دهیم؟
- آیا عادت دارید سرتان را نزدیک به صفحه نمایش سیستم خود بگیرید؟ همین حالا دست نگه دارید. این کار دلیل اصلی مشکلات بینایی شما است. فاصله مناسب میان چشم و مانیتور ۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر است. این فاصله را رعایت کنید تا دچار خشکی یا خستگی چشمها نشوید.
- ساعتهای طولانی کار با سیستم را نیز فراموش کنید. این کار باعث درد چشمها، بیخوابی و سردرد میشود.
- اگر مجبور به ساعتهای طولانی کار هستید یا شرایطی دارید که باید شبها کار کنید یا اصلا عادت دارید شبکار باشید، حتما به نور اتاق خود دقت کنید. استفاده از یک چراغ خواب کافی نیست. علاوهبر این بهتر است در طول روز حتما از کمپرسهای سرد چشمی استفاده کنید تا بعدها دچار مشکلات حساسیت به نور و سایر بیماریها نشوید.
- در هنگام کار حتما هر یک ساعت به چشمها استراحت دهید. چشمهایتان را ببندید، بالا و پایین بچرخانید و کمی از صفحه نمایش و محل کار دور شوید.
- در صورتی که احساس میکنید دچار خشکی و قرمزی چشم هستید میتوانید از قطره نفازولین (با مشورت پزشک) یا پدهای آرامشبخش و خنککننده چشم استفاده کنید.
۴. سردرد
سردردهای عصبی یا میگرن نیز یکی از شایعترین مشکلات ساعتهای طولانی کار با سیستمها است. مهمترین اصل دورکاری برنامهریزی و تعادل بین ساعتهای کاری است. اگر دچار علائمی مانند زیر میشوید، باید سبک دورکاری خود را عوض کنید:
- سردردهای تنشی
- درد پشت سر
- درد چشم
- درد پیشانی
- سردردهای میگرنی
- خستگی و بیحوصلگی
برای جلوگیری از سردرد چه کار کنیم؟
- ساعاتهای طولانی خیره ماندن و کار کردن با سیستم را فراموش کنید. به خودتان استراحت دهید. اگر نیاز دارید حتما مرخصی گرفته و چند روزی از فشار و استرس کار دور شوید.
- برای کاهش سردرد بهترین روش سرما درمانی یا ماساژ سر است. اگر ساعات طولانی مجبور به کار هستید، حتما پس از اتمام دوش آب گرم گرفته و روی چشمهایتان کمپرس سرد بگذارید.
- در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید.
- ساعات کاری خود را تقسیم کنید. برای مثال میتوانید یک مرتبه از صبح تا ظهر و یک مرتبه چند ساعتی در شب کار کنید.
- به سلامت روحی و روانی خود دقت داشته باشید.
چه نکات دیگری را در هنگام دورکاری رعایت کنم؟
موارد بسیاری وجود دارد که بسته به شرایط خود میتوانید در نظر بگیرید برای مثال:
- اگر از لپ تاپ استفاده میکنید حتما برای حمل و نقل آن کیف مناسبی خریداری کنید. کیف مناسب لپ تاپ از درد شانه و گردن جلوگیری میکند.
- خیلی محکم تایپ نکنید. ضربه زدن محکم روی صفحه کلید نه تنها به دستگاه شما آسیب میرساند بلکه باعث تشدید درد مچ دست نیز میشود.
- بهتر است یک ساعت قبل از خواب و یک ساعت پس از خواب با سیستمهای و نمایشگرها و مانیتورها سر و کار نداشته باشید. به بیان بهتر طوری برنامه ریزی کنید که بین خواب و شروع کار حداقل یک ساعت زمان باشد.
- حتما فعالیت بدنی داشته باشید. این کار مانع از چاقی شما در حین دورکاری یا ساعات طولانی کار با سیستم میشود.
- میتوانید برای راحتی بیشتر از یک صندلی کوچک یا زیرپایی برای میز خود استفاده کنید.
- گاهی محل کار خود را عوض کنید، فضاهای اشتراکی یا کافهها میتوانند تاثیر بسیاری زیادی در افزایش کارایی و حفظ سلامت روحی و روانی شما داشته باشند.