دنیای دستکش‌ها بسیار متنوع است. چرا؟ چون کاربردهای متنوعی برای آنها وجود دارد. بنا بر نوع کاری که قرار است انجام شود، جنس‌ها و مدل‌های مختلفی از دستکش تولید و روانه بازار می‌شود. دستکش‌ها به شکل‌های مختلف از دستان ما در برابر عوامل مختلف آسیب‌رسان، محافظت به عمل می‌آورند. کسانی که در آزمایشگاه‌ها مشغول به کارند، پزشکان و پرسنل بیمارستان‌ها، آشپزها، آرایشگران و خیلی‌های دیگر باید دستکش بپوشند تا از دستان خود در برابر تماس مستقیم با محیط جلوگیری کنند. دستکشهای متنوعی هم برای کاربردهای گوناگون وجود دارد. یکی از این مدل‌ها دستکش لاتکس است. لاتکس ماده‌ای طبیعی به شمار می‌رود و در بعضی از گیاهان وجود دارد. مایع شیری‌رنگ موسوم به لاتکس از گیاهان استخراج و برای درست‌کردن دستکش، کاندوم و وسایلی از این دست روانه کارخانه‌ها می‌شود. البته لاتکس‌های مصنوعی هم در کارخانه‌ها تولید می‌شود. یعنی دستکشهای لاتکس یا از ماده طبیعی درست می‌شوند یا از ماده‌ای ساختگی و آزمایشگاهی. جنس خاص دستکشهای لاتکس باعث می‌شود تا بعد از پوشیدن آنها، امکان لمس اشیا به راحتی وجود داشته باشد و تجربه‌ای تقریبا مانند لمس اشیا بدون دستکش به وجود بیاید. این دستکش‌ها راحت و کاربردی هستند.
کاربردهای دستکش لاتکس
از آنجا که پوشیدن دستکشهای لاتکس به خاطر جنس و طراحی منعطف‌شان حسی نزدیک به زمانی دارند که دستکش نپوشیده‌اید، برای کارهایی مهم و حساس مانند جراحی به وفور استفاده می‌شوند. امروزه، سالهاست که پزشکان و پرسنل اتاق‌های عمل برای جراحی‌های مختلف از این دستکش‌ها بهره می‌برند. دستکشهای لاتکس خاصیت کشسانی دارند و به راحتی می‌توان آنها را به دست کرد و از دست بیرون درآورد. این نوع دستکش‌ها می‌توانند مانع از تماس دست با باکتری‌ها و ویروس‌های موجود در محیط شوند. به همین‌خاطر در محیط‌های آلوده و یا در زمان اپیدمی بیماری‌های ویروسی (از قبیل کرونا)، پوشیدن آنها راهی برای جلوگیری از بیماری‌ها خواهد بود. از دستکشهای لاتکس در آزمایشگاه، پزشکی و هر کار دیگری که نیاز به رعایت بهداشت و معاینه دقیق داشته باشد به وفور استفاده می‌شود.
از این دستکش‌ها در آشپزخانه‌ها هم استفاده می‌کنند. آرایشگران و کسانی که در بخش امداد و نجات فعالیت دارند هم معمولا از دستکشهای لاتکس بهره می‌برند. در زمان‌هایی که می‌خواهید از دستان خود در برابر محیطی آلوده مراقبت به عمل بیاورید استفاده از این دستکش می‌تواند مفید باشد. به ویژه، برای کسانی که مجبورند در زمان‌هایی مانند شیوع بیماری‌های ویروسی به سر کار بروند و فعالیت‌های خود را ادامه بدهند، پوشیدن این دستکش، ضمن حفاظت از سلامتی‌شان مانع از ورود ویروس‌ها و میکروب‌های مختلف به بدنشان می‌شود.
وجود پودر در دستکش لاتکس
بعضی از دستکشهای لاتکس با پودر و برخی بدون پودر درست می‌شوند. اما علت استفاده از پودر در ساختار آنها چیست؟ وجود پودر موجب می‌شود که دستکش راحت‌تر به دست برود و از آن خارج شود. پودرهایی که در ساخت دستکشهای لاتکس به کار می روند معمولا از جنس نشاسته ذرت در ترکیب با پودر لیکاپدیم، تالک یا هاگ هستند. درست است که وجود موادی برای پودردارکردن دستکش‌ها باعث می‌شود تا راحت‌تر بتوان آنها را پوشید یا از دست خارج کرد اما بعضی از افراد به مواد پودری حساسیت دارند. در نتیجه، بهتر است در خرید دستکش لاتکس به این نکته توجه کنید. اگر تجربه بروز واکنش‌های آلرژیک در شما وجود دارد، بهتر است در انتخاب دستکش دقت بیشتری به خرج بدهید. چون اگر به دستکش حساسیت داشته باشید و ساعاتی طولانی آن را به دست کنید، واکنش‌های آلرژیک باعث بروز خارش، کهیر و مشکلاتی می‌شود که تحمل‌شان بسیار دشوار است.
دستکش لاتکس و حساسیت
علاوه بر اینکه وجود پودر در ساخت دستکشهای لاتکس می‌تواند موجب حساسیت برای برخی از افراد شود، خود ماده طبیعی لاتکس هم ظرفیت ایجاد واکنش‌های آلرژیک در بعضی از افراد را داراست. مثلا امکان دارد که یکی از دو حالت زیر را برای مصرف‌کنندگان به وجود بیاورد:
- لاتکس طبیعی خارش، قرمزی و کهیر به وجود بیاورد و پوست دست را تحریک کند؛
- لاتکس طبیعی در برخورد با غشای مخاطی یعنی لایه‌های سلولی دهان و بینی، داخل پلک‌ها و…، شوکی مرگ‌آور به وجود بیاورد.
معمولا کسانی که به میوه‌هایی مانند کیوی، آووکادو، موز و شاه‌بلوط حساسیت دارند، نسبت به لاتکس طبیعی هم از خود واکنش‌هایی نشان می‌دهند. اگر شما هم در دسته این افراد قرار می‌گیرید باید دور استفاده از لاتکس طبیعی را خط بکشید. در هنگام خرید دستکش لاتکس به طبیعی یا مصنوعی‌بودن آن توجه داشته باشید تا مورد مناسب را خریداری کنید.
لاتکس طبیعی و مصنوعی در دستکش‌ها
دستکشهای لاتکس از لاتکس طبیعی یا مصنوعی ساخته می‌شوند. لاتکس مصنوعی را در طی فرایندهایی در کارخانه‌ها می‌سازند و تفاوت آن با هم‌تای طبیعی‌اش در این است که لاتکس طبیعی از آن مقاوم‌تر است. مثلا در مجاورت با حرارت، رطوبت و گرما دیرتر خراب می‌شود. البته نمی‌توان گفت که دستکش‌هایی از جنس لاتکس طبیعی لزوما بهتر از هم‌نوع مصنوعی خود هستند. چون با وجود اینکه مقاومت بهتری دارند اما امکان بروز حساسیت پوستی در استفاده از آنها بیشتر است.
مشخصات و ویژگی‌های دستکش لاتکس
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، دستکشهای لاتکس نسبت به نفوذ مواد بیماری‌زا مقاومند. گفته می‌شود که درصد نفوذ ویروس و مواد بیماري‌زا از طریق این دستکش به سطح پوست، چیزی کمتر از یک درصد است. مزایای دستکش لاتکس را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
- قرارگرفتن در دست به طور کامل و ایجاد حسی که انگار دستکش به دست ندارید؛
- امکان استفاده برای مدت طولانی، یعنی زمانی در حدود ۱۶ ساعت به طور پیوسته؛
- کاربردی بودن در محیط‌های مختلف آزمایشگاهی، پزشکی، آشپزخانه‌ها و… ؛
- داشتن انعطاف‌پذیری زیاد در عین محکم و مقاوم‌بودن؛
- قیمت این اجناس تقریبا مقرون‌به‌صرفه است و خریدش هزینه‌بر نیست؛
- لاتکس می‌تواند در طبیعت تجزیه شود و از این رو به محیط زیست آسیب وارد نمی‌کند.
اندازه‌های دستکش لاتکس
دستکشهای لاتکس در سه سایز کوچک، متوسط و بزرگ تولید و در بازار عرضه می‌شوند. شیوه سایزبندی و اندازه‌دهی به دستکشهای لاتکس از طریق اندازه‌گیری کف دست‌ها انجام می‌شود. یعنی بنا به اندازه کف دست افراد مختلف، استانداردهایی برای اندازه‌دهی به دستکشهای لاتکس تعریف می‌شود. در خرید این دستکش‌ها به سایز دست خود توجه کنید تا در هنگام استفاده از آنها به مشکل برخورد نکنید. با توجه به اینکه دستکشهای لاتکس حس لامسه را کاهش نمی‌دهند و با وجودشان به راحتی می‌توانید به کارهای روزمره خود مشغول شوید، بهتر است، اندازه مناسب آنها را برای دست خریداری کنید تا تجربه خوبی در استفاده از دستکش‌ها برایتان به وجود بیاید. فیت‌بودن دستکشهای لاتکس روی دست موجب می‌شود که ضمن حفاظت از خود در مقابل پاتوژن‌های بیماری‌زا در انجام امور مختلف و کارهای دستی راحت باشید و حس وجود دستکش و پوشش روی دست‌هایتان وجود نداشته باشید یا دست‌کم به اندازه دستکشهای دیگر، وجود پوششی اضافی روی پوست‌تان را احساس نکنید.
نکات مهم در استفاده از دستکشهای لاتکس
درست است که دستکشهای لاتکس را می‌توان برای مدتی طولانی به دست داشت. اما اگر احساس کردید که گرمای زیادی در محیط وجود دارد و تعریق دست‌ها با پوشیدن این دستکش قابل‌ملاحظه شده است، باید آنها را از دست‌ها خارج کنید و اجازه بدهید که به دست‌ها هوایی بخورد و دستکش‌ها را عوض کنید. چرا؟ علت این است که اگر دستکش‌ها در محیطی گرم به دست بمانند و دست‌ها عرق کنند، باکتری‌ها و مواد آلوده زیادی در آن ناحیه زیر دستکش تجمع می‌کنند که خود بیماری‌زا و خطرناکند.
نکته مهم دیگری که در پوشش دستکشهای لاتکس باید در نظر گرفته شود، مقوله حساسیت است. اگر افرادی مشکوک به حساسیت‌داشتن به دستکشهای لاتکس هستند، بهتر است از آنها استفاده نکنند یا دست‌کم، زیر دستکش‌شان، دستکشی از جنس دیگر بپوشند و بعد از لاتکس‌ها به عنوان پوششی رویی بهره ببرند. این کار ممکن است احساس ناخوشایندی ایجاد کند. پس تصمیم با شماست. می‌توانید به جای پوشیدن دستکشهای لاتکس به سراغ دستکش‌هایی از جنس‌های دیگر بروید. دستکش‌هایی وجود دارند که هیچ واکنش آلرژیکی را روی پوست دست‌ها به وجود نمی‌آورند.
در مواقعی که امکان دارد، دستکشهای لاتکس در محیط کار دچار پارگی شوند، بهتر است از دو دستکش روی هم استفاده شود. در این صورت، احتمال پارگی و مخدوش‌شدن دستکش و ورود ویروس‌ها و میکروب‌های دیگر به سطح پوست کم می‌شود. نکات ایمنی را در هنگام استفاده از دستکشهای لاتکس کاملا رعایت نمایید تا بیماری و خطرات مختلف را از خود دور کنید.
احتیاط در استفاده از دستکش لاتکس
کسانی که از دستکش لاتکس در محیط‌هایی بهره می‌برند که امکان احتراق هست، باید دقت داشته باشند که این دستکش‌ها زود در مجاورت آتش می‌سوزند و می‌توانند به سوختگی دست‌ها دامن بزنند. اگر این دستکش‌ها را در دست کرده‌اید و با محیط‌ها و افرادی مشکوک به آلودگی‌های ویروسی و باکتریایی در تماس بوده‌اید، حتما دستکش را دور بیندازید. نهایت زمانی که می‌توان از دستکشهای لاتکس بهره برد، ۲۰ ساعت است. پس مدت زمان کارایی دستکش را به ذهن بسپارید و بیش از اندازه از آن استفاده نکنید. دستکشهای لاتکس در تماس با الکل و مواد ضدعفونی‌کننده تخریب می‌شوند و کارایی‌شان را کم‌کم از دست می‌دهند. پس مدام دستکش‌ها را ضدعفونی نکنید. این نکته مهم را هم هرگز فراموش نکنید که دستکش‌ها بعد از مصرف باید داخل سطل‌ها و کیسه‌های زباله انداخته شوند. در روزهایی که شیوع بیماری‌های ویروسی زیاد می‌شود، مردم هم از دستکشهای مختلف استفاده می‌کنند. دستکشهای لاتکس هم در دسته دستکشهای پرطرفدار در چنین شرایطی هستند. با مصرف این دستکش‌ها از سلامتی خود حفاظت کنید اما حتما بعد از مصرف، آنها را داخل سطل بیندازید. رهاکردن دستکش‌ها در کف خیابان‌ها می‌تواند موجبات پخش ویروس‌ها و باکتری‌های مختلف را فراهم کند. پس مسئولانه از این دستکش‌ها استفاده کنید.