قبل از اینکه بخواهیم در مورد دستکش نیتریل توضیح دهیم باید بدانیم انواع مختلفی از دستکش‌های جراحی وجود دارد که برای انجام عمل‌های جراحی و معاینات پزشکی استفاده می‌شود. از پرکاربردترین دستکش‌های جراحی می‌توانیم به دستکش لاتکس، وینیل، نیتریل و نئوپرن اشاره کنیم.
دستکش‌های نیتریل در حقیقت از خانواده دستکش‌های لاتکس محسوب می‌شوند، با این تفاوت که نسبت به لاتکس مقاومت بیشتری دارند و از بروز حساسیت جلوگیری می‌کنند.
دستکش‌های نیتریل برای اولین بار در سال ۱۹۹۰ عرضه شد. این دستکش‌ها از اکریلونیتریل و بوتادین مونومر تولید شده بودند و ضمن اینکه مقاومت بیشتری از دستکش‌های قبلی داشتند باعث بروز حساسیت هم نمی‌شدند.
البته آن زمان دستکش‌های نیتریل معمولا به خوبیِ دستکش‌های لاتکس در قالب دست قرار نمی‌گرفتند و به همین دلیل استقبال چندانی از آن‌ها نمی‌شد، اما امروزه به لطف پیشرفت فناوری دستکش‌های نیتریل مانند سایر دستکش‌های جراحی در اندازه‌های مختلف دست تولید می‌شود و به راحتی قابل استفاده است. البته به این نکته توجه کنید که دستکش نیتریل نسبت به لاتکس حرکات ظریف انگشتان را تحت تاثیر قرار می‌دهند و چابکی کمتری به دست می‌دهد، اما به طور کلی هیچ اختلافی در مهارت کلی وجود ندارد.
انواع دستکش‌های نیتریل
معمولا دستکش‌های نیتریل را به سه دسته پزشکی، صنعتی و عمومی طبقه‌بندی می‌کنند:
دستکش‌های پزشکی نیتریل معمولا به رنگ آبی تولید می‌شوند و نسبت به انواع دیگر دستکش‌ها ضخامت کمتری دارند. علت نازک‌تر بودن این دستکش‌ها به دلیل نیاز به حس لامسه در معاینات پزشکی و مصارف بهداشتی است.
معمولا دندانپزشک‌ها ترجیح می‌دهند از دستکش‌های نیتریل استفاده کنند، چرا که احتمال واکنش‌های آلرژیک را در بیماران کاهش می‌دهد. جالب است بدانید با وجود اینکه ما در ایران بیشتر دستکش نیتریل را به رنگ آبی می‌بینیم، در کشورهای دیگر این دستکش بر اساس کاربردی که دارد در رنگ‌های مشکی، بنفش و نارنجی تولید می‌شود.
دستکش‌های نیتریل مشکی یکی دیگر از محبوب‌ترین دستکش‌های نیتریل هستند که به دلیل رنگ تیره پارگی یا سوراخ شدن آن خیلی زود مشخص می‌شود.
همانطور که گفتیم یکی از ویژگی‌های مهم دستکش‌های نیتریل مقاومت آن در برابر پارگی و سوراخ شدن است. به همین جهت دستکش‌های نیتریل یکی از پرکاربردترین دستکش‌های پلاستیکی هستند و علاوه بر مصارف پزشکی و بهداشتی در زمینه‌های صنعتی و شیمیایی هم از آن‌ها استفاده می‌شود.
موارد کاربرد دستکش نیتریل
دستکش‌های نیتریل در محیط‌های آزمایشگاهی، شیمیایی و آشپزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از آزمایشگاه‌ها برای کاهش احتمال حساسیت به لاتکس در کارکنان از دستکش‌های نیتریل به جای لاتکس استفاده می‌کنند.
دستکش‌های نیتریل پودری و بدون پودر
دقت کنید دستکش‌های بدون پودر معمولا به دلیل فرایندی که صرف جداسازی پودر از دستکش می‌شود کمی گران‌تر هستند، اما از آنجا که دستکش‌های بدون پودر به دلیل کاهش پروتئین و محتوای شیمیایی، کمتر باعث آلرژی می‌شوند، محبوبیت بالاتری نسبت به دستکش‌های پودری دارند و اغلب برای مصارف پزشکی و بهداشتی که ممکن است باعث بروز حساسیت شود، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دستکش‌های حاوی پودر معمولا آغشته به نشاسته ذرت هستند، این کار باعث می‌شود پوشیدن دستکش برای کاربر آسان‌تر شود. در گذشته از پودر لیکوپودیوم و تالک برای این کار استفاده می‌شد که به دلیل حساسیت‌زایی دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
چرا باید از دستکش‌های نیتریل استفاده کنیم؟
یکی از سوالاتی که ممکن است برای شما وجود داشته باشد، این است چرا باید از بین دستکش‌های لاتکس، وینیل و نیتریل از دستکش‌های نیتریل استفاده کنیم؟
معمولا افرادی که مجبورند بیش از اندازه از دستکش‌های لاتکس استفاده کنند (مثلا در زمان اپیدمی‌های ویروسی از قبیل کرونا) بعد از مدتی دچار حساسیت می‌شوند. این حساسیت می‌تواند به صورت خفیف مانند خشکی پوست، خارش، سوزش، پوسته شدن و قرمزی دیده شود، یا در موارد شدید باعث خارش شدید، کهیر، آبریزش بینی، قرمزی چشم، گرفتگی عضلات و … بروز کند.
برخلاف دستکش‌های لاتکس که از لاتکس طبیعی درست می‌شوند، دستکش‌های نیتریل از جنس لاتکس مصنوعی هستند و حساسیت‌هایی که در اثر استفاده از دستکش لاتکس برای مصرف کنندگان به وجود می‌آمد، دیگر در دستکش نیتریل مشاهده نمی‌شود. علاوه بر این، فرمولاسیون به کار گرفته شده در دستکش‌های نیتریل باعث شده است ضمن اینکه مقاومت این دستکش‌ها در برابر مواد شیمیایی افزایش یابد، از لحاظ انعطاف‌پذیری، راحتی استفاده، عرق کردن دست و خستگی هم مشکلی برای استفاده کنندگان به وجود نیاید. جالب است بدانید مقاومت دستکش‌های نیتریل در مقابل دستکش‌های لاتکس ۳ تا ۵ برابر بیشتر است.
مقایسه دستکش‌های لاتکس، وینیل و نیتریل
در ادامه برای اینکه بهتر بتوانید برای خرید دستکش تصمیم‌گیری کنید، سعی می‌کنیم سه نوع دستکش لاتکس، وینیل و نیتریل را با هم مقایسه کنیم.
دستکش لاتکس: دستکش‌های لاتکس معمولا پرکاربردترین دستکش‌های جراحی هستند که از جنس لاتکس طبیعی هستند و خاصیت کشسانی بسیار خوبی دارند. به دلیل ضخامت کم این دستکش‌ها امکان استفاده از حس لامسه و حرکات ظریف برای کاربر وجود دارد.
معمولا پزشکان و جراحان برای کارهایی که نیاز به استفاده از حس لامسه و دقت در لمس وجود دارد از دستکش‌های لاتکس استفاده می‌کنند. با همه مزایای این دستکش‌ها، اما استفاده زیاد از لاتکس طبیعی باعث بروز حساسیت در افراد می‌شود. به همین دلیل کاربران ترجیح می‌دهند از گزینه‌های دیگری مانند دستکش‌های وینیل و نیتریل استفاده کنند.
دستکش وینیل: دستکش‌های وینیل از جنس ماده مصنوعی به نام پلی وینیل کلرید (PVC) ساخته می‌شوند. این دستکش‌ها نسبت به لاتکس از ضخامت بیشتری برخوردارند و مقاومت بیشتری دارند. دستکش‌های وینیل نسبت به دو مورد دیگر از قیمت کمتری برخوردارند و بسیار مقرون به صرفه هستند و در مواردی که نیاز به دقت در لامسه وجود نداشته باشد، کاربرد دارند. با این حال بسیاری از کاربران از عدم حالت کشسانی مناسب در دستکش‌های وینیل ناراضی بوده و ترجیح می‌دهند از دستکش‌های نیتریل به جای آن بهره ببرند.
دستکش نیتریل: همانطور که پیش‌تر گفته شد دستکش‌های نیتریل از جنس اکریلونیتریل ساخته شدند و مانند دستکش‌های لاتکس دارای خاصیت کشسانی بسیار خوبی هستند. علاوه بر آن دستکش‌های نیتریل از مقاومت بسیار بالایی برخوردارند و برای مصارف صنعتی و عمومی هم کاربرد دارند.
به طور کلی دستکش‌های نیتریل نسبت به دو نوع دیگر دستکش‌های لاتکس و وینیل، در برابر پارگی و سوراخ شدن مقاومت بیشتری دارد. همچنین دستکش‌های نیتریل در مقایسه با وینیل قابلیت کشسانی بیشتر داشته و ضخیم‌تر هستند. از طرف دیگر در ساخت دستکش‌های وینیل و لاتکس، از ترکیبات پروتئینی استفاده شده که در ترکیبات ساخت نیتریل بکار برده نشده است. بنابراین احتمال حساسیت‌ها و واکنش‌های پوستی در نیتریل نسبت به دو نوع دیگر بسیار کمتر است.
یکی از مهمترین ویژگی‌های دستکش نیتریل همین کاهش حساسیت‌ها و ناراحتی‌های پوستی است. به همین دلیل در بسیاری از آزمایشگاه‌های پزشکی از این دستکش به عنوان جایگزین دستکش لاتکس استفاده می‌شود.
یکی دیگر از نکاتی برای خرید دستکش باید به آن توجه کنید، محافظت آن در برابر مواد مختلف است.
دستکش‌های لاتکس در برابر باکتری‌ها و ویروسها بهترین محافظت را دارند در حالی که دو مورد دیگر در برابر مواد شیمیایی مقاومت بالاتری از خود نشان می‌دهند. البته دستکش نیتریل علاوه بر محافظت در برابر مواد شیمیایی در برابر ویروسها هم محافظت بالایی دارد.
| نوع دستکش | جنس | مزیت | سطح محافظت |
|---|---|---|---|
| دستکش لاتکس | ساخته شده از مواد طبیعی | بالاترین راحتی، انعطاف‌پذیری، تناسب و حساسیت لمسی | باکتری‌ها، ویروسها |
| دستکش نیتریل | ساخته شده از مواد مصنوعی | خاصیت کشسانی بالا، بادوام | مواد شیمیایی و ویروسها |
| دستکش وینیل | ساخته شده از مواد مصنوعی | مقرون به صرفه، راحتی استفاده | مواد شیمیایی |
ویژگی‌های دستکش نیتریل
- دارای درجه پزشکی و قابل استفاده در همه موارد پزشکی و بهداشتی
- جلوگیری از بروز حساسیت پوستی
- محافظت بالا در برابر مواد شیمیایی و ویروسها
- مقاومت در برابر سوراخ شدن و پارگی
- عدم تغییر شکل در برابر سرما و گرما
- عمر مفیدتر نسبت به لاتکس و وینیل
- قابلیت انعطاف‌پذیری بالا و قرار گرفتن خوب در دست
برندهای موجود دستکش نیتریل در ایران، اغلب ساخت کشورهای چین، مالزی و ایران هستند. دستکش‌های نیتریل برند اپی پرفکت (OP-PERFECT) ساخت کشور ایران تحت نام تجاری Nitex بوده و از کیفیت مطلوبی برخوردار است. همچنین دستکش نیتریل ساخت شرکت SPA محصول کشور مالزی تحت برند My Glove و برند TouchFlex ساخت کشور چین هستند که کیفیت خوبی دارند و در بازار بسیار پر طرفدار هستند .
دستکش نیتریل ساخت چین بدون پودر بوده و برای استفاده در محیط‌های آزمایشگاهی، شیمیایی و آشپزخانه‌ها گزینه بسیار مناسبی است. معمولا دستکش‌های نیتریل به دلیل کیفیت و دوام بالا نسبت به دستکش‌های دیگر کمی گران‌تر هستند ولی به دلیل رضایت کاربران از این دستکش‌ها، از پرفروش‌ترین نوع دستکش‌ها به شمار می‌روند.
دستکش‌های نیتریل در اندازه‌های Small ،Medium و Large تولید می‌شود و سایز آن متناسب با کف دست مصرف کننده است. توصیه می‌کنیم. برای خرید دستکش‌های نیتریل حتما از راهنمای سایز این محصول استفاده کنید، تا اندازه مناسب دست خود را خریداری کنید.