چسب ضد حساسیت چیست؟
حساسیت به چسبهای پزشکی امری بسیار نادر است اما باز هم افرادی هستند که با استفاده از چسبهای پزشکی دچار حساسیت پوستی مانند اگزما، خارش، التهاب و … شوند. به این دسته از حساسیت‌ها «درماتیت پوستی» گفته می‌شود. در چنین مواردی از «چسب ضد حساسیت» استفاده می‌شود. این نوارچسب‌های پزشکی از الیاف بافته نشده و ضد حساسیت پلی اتیلن ساخته شده و برای فیکس کردن انواع پانسمان روی پوست استفاده می‌شوند. لازم به ذکر است که چسب به کار رفته در ساخت این دسته از لوازم پزشکی «پلیمر اکریلیک ضد حساسیت درجه مدیکال» می‌باشد. چسب جراحی پارچه‌ای، چسب پارچه‌ای با رزین طبیعی و چسب استریل چند منظوره پارچه‌ای از انواع چسبهای ضد حساسیت پزشکی هستند.
از آنجایی که چسب ضد حساسیت جزء نوار چسبهای بافته نشده (Non-Woven) است، لذا جایگزین مناسبی برای چسبهای زینک اکساید می‌باشد.
این نوع از چسب‌ها آغشته به نوعی ماده آب گریز هستند که نسبت به بخار آب، رطوبت و نفوذ هوا مقاوم بوده و در حین حال به پوست اجازه تنفس می‌دهند. چسب ضد حساسیت امکان تهویه و عبور رطوبت ناشی از تعریق روی موضع استفاده شده را فراهم می‌کند و حتی با استفاده طولانی‌مدت نیز دچار لیچ افتادگی نمی‌شوند. برداشتن و جدا کردن چسبهای ضد حساسیت بدون درد بوده و هیچ اثری روی پوست به جا نمی‌گذارند.
کاربردهای چسب ضد حساسیت
از جمله موارد کاربرد چسب ضد حساسیت، فیکس کردن و ثابت نمودن آنژیوکت و کاتتر در ورید بیمار است. چسبندگی بسیار بالای این چسب‌ها باعث شده که گزینه‌ای بسیار مناسب برای جلوگیری از جدا شدن آنژیوکت یا سوزن سرم در ورید فرد شود. از آنجایی که کودکان و نوزادان پوستی بسیار حساس داشته و اغلب بسیار تحرک دارند و ممکن است آنژیوکت کار گذاشته از وریدشان خارج شده یا دچار حساسیت پوستی شوند، به همین دلیل از چسب ضد حساسیت به‌خصوص در بخش اطفال بیمارستان‌ها استفاده می‌شود. همچنین این چسب‌ها برای موارد مختلف به صورت گسترده در بخش مراقبت‌های قلبی، دیالیز، اورژانس، جراحی، رادیولوژی، ارتوپدی، مراقبت‌های ویژه و درمان نیز کاربرد دارند.
یکی دیگر از کاربردهای چسب ضد حساسیت در عمل زیبایی بینی است. حتما تابه‌حال بارها مشاهده کرده‌اید که پس از عمل جراحی زیبایی بینی، فرد برای ثابت نگه‌داشتن بینی خود آن را با چسبهای کاغذی یا چسب شفاف پانسمان می‌کند. این چسب‌ها همان چسب ضد حساسیت هستند.
از دیگر کاربردهای چسب ضد حساسیت می‌توان به استفاده در پانسمان بعد از عمل جراحی در نقاط ناهموار بدن اشاره کرد. همچنین از این چسب‌ها برای ثابت نگه داشتن لوله‌های پزشکی در حین عمل یا بیماران دچار کما به خصوص سالمندان استفاده می‌شود.
چسب ضد حساسیت یک سطح بدون لغزش روی بدن فرد ایجاد می‌کند و همانطور که اشاره کردیم مانع از نفوذ رطوبت به موضع مورد نظر می‌شود. همین ویژگی باعث شده که ورزشکاران به خصوص تنیسورها و اسکی‌بازها برای کاهش اصطکاک پوست با اجسام از این چسب روی دسته راکت یا چوب اسکی خود استفاده کنند.
ترفند: اگر دچار آکنه یا تبخال می‌شوید، این مرتبه پس از شستشوی صورت و خشک کردن آن برای جلوگیری از ترکیدن جوش‌ها یا پخش شدن عفونت تبخال به سایر نقاط روی موضع مورد نظر مقداری چسب ضد حساسیت بزنید. همچنین می‌توانید برای پوشاندن جوش‌‌های چرکی زیر آرایش قبل از هر چیز روی محل مورد نظر یک تکه کوچک چسب ضد حساسیت قرار داده و با لوازم آرایشی آن را بپوشانید. چسب ضد حساسیت شیشه‌ای یا شفاف برای این منظور مناسب‌تر است. این کار هم مانع از وارد شدن لوازم آرایشی به روزنه‌های باز پوست می‌شود و هم کاری می‌کند که ورم و التهاب جوش کمتر به چشم بیاید. دقت داشته باشید اگر به این منظور از چسب ضد حساسیت استفاده می‌کنید حتما پس از گذشت چند ساعت چسب را از روی پوست بردارید و اجازه دهید آکنه و تبخال در معرض هوا بهبود یابد.
توجه: برای چسبندگی بهتر، چسب ضد حساسیت را پیش از استفاده کمی گرم کنید. چسبندگی این لوازم پزشکی با گرما بیشتر خواهد شد. بهتر است چسب را در دمای معمولی اتاق ( ۲۴ تا ۲۷ درجه سانتی‌‌گراد) نگهداری کنید.
چرا باید از چسب ضد حساسیت استفاده کرد؟
چسب ضد حساسیت شفاف یا سفید است. چسب ضد حساسیت سفید رنگ، حاوی «زینک اکساید» (Zinc Oxide) یا همان «اکسید روی» است که مانع از بروز عفونت می‌شود. دلیل سفید رنگ بودن چسب ضد حساسیت نیز وجود همین ماده است. دقت داشته باشید چسب ضد حساسیت سفید رنگ استریل نیست و نباید از آن روی زخم باز یا محل اتصال آنژیوکت به ورید استفاده کنید.
عدم ایجاد آلرژی، مقاومت نسبت به رطوبت، چسبندگی بالا و غیره از جمله مواردی است که باعث شده چسب ضد حساسیت محصولی بسیار محبوب و پرکاربرد باشد.
ویژگی‌های چسب ضد حساسیت
- قابل استفاده به همراه انواع لوازم استومی
- قابلیت جذب و عبور هوا و اکسیژن در موضع مورد استفاده
- چسبندگی بسیار بالا
- دارای منافذ بسیار ریز جهت تهویه رطوبت در موضع
- ضد حساسیت و فاقد لاتکس
- تهیه شده با با مواد درجه مدیکال
- مناسب جهت استفاده در نقاط ناهموار بدن
- مناسب نوزادان، کودکان و سالمندان
- جلوگیری از ترشح زخم
- سازگار با انواع پوست به خصوص پوست‌های حساس
- ساخته شده با پلی اتیلن پزشکی
- مناسب برای عمل جراحی رینوپلاستی
- نصب و برش آسان تنها به کمک فشار دست
- کاملا منعطف
- مقاوم نسبت به رطوبت ، اشعه فرابنفش ، گرما و محلول ها ( مایعات درمانی مثل سرم و … )
- ساخته شده با آخرین تکنولوژی میکروپروز دنیا ( منافذی با قطر کمتر از ۲ نانومتر)
- دارای چسب پلیمر آکریلیک ضد حساسیت و زیست سازگار
انواع چسبهای ضد حساسیت
انواع مختلفی از چسبهای ضد حساسیت در بازار وجود دارند که در این قسمت به معرفی اجمالی آن‌ها خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است برای اطمینان از اصالت کالا و عدم حساسیت‌زایی روی پوست باید چسب ضد حساسیت را از داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های آنلاین و معتبر لوازم پزشکی مانند هلثیوم خریداری کنید. استفاده از چسبهای فاقد تاییدیه وزارت بهداشت می‌تواند به بروز مشکلات جدی پوستی و عفونت بیشتر در محل پانسمان منجر شود.
چسب ضد حساسیت شفاف یا چسب پی ای (PA)
این چسب‌ها شفاف بوده و فاقد زینک اکساید هستند. معمولا از چسب ضد حساسیت شفاف بعد از عمل رینوپلاستی ( جراحی زیبایی بینی) برای ثابت نگه داشتن شکل اصلاح شده بینی استفاده می‌کنند. برای پوشاندن آکنه‌های در معرض ترکیدن نیز می‌توانید از این چسب استفاده کنید. این چسب‌ها در رنگ‌های مختلفی مانند رنگ پوست بدن نیز تولید می‌شوند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این چسب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت انتقال رطوبت و هوا
- فاقد حساسیت و آلرژی
- چسبندگی بالا و طولانی‌مدت
- مقاوم در مقابل مواد روغنی مانند کرم‌پودرهای آرایشی و پمادهای درمانی و تعریق
- عدم برجا گذاشتن اثر روی پوست
- جدا شدن آسان و بدون درد
- فاقد لاتکس
- مناسب جهت استفاده در بخش دیالیز و پانسمان پس از عمل‌های زیبایی
چسب ضد حساسیت میکروپور (Non-Woven)
سطح بیرونی این دسته از چسبهای ضد حساسیت کاغذی بوده و اغلب حاوی زینک اکساید هستند. در صورتی که نسبت به اکسید روی حساسیت دارید، می‌توانید ابتدا از چسب ضد حساسیت شفاف در محل مورد نظر استفاده کرده و سپس روی آن را با چسب میکروپور بپوشانید. تفاوت این چسبهای ضدحساسیت با سایر نمونه‌ها این است که منافذ بافته شده آن تراکم بیشتری دارند و به پوست اجازه تنفس می‌دهند.
از چسبهای میکروپور به ویژه در بخش‌های NICU ،ICN و اطفال و کودکان، برای پانسمان زخم جراحی‌های فتق، کیسه صفرا، آپاندیس و سزارین و به عنوان کمک برای اتصال کیسه کلستومی به پوست شکم از آن استفاده کرد.
چسب ضد حساسیت شیشه‌ای
تفاوت این چسب با نمونه چسب ضد حساسیت شفاف در رنگ آن‌ها است. چسب ضد حساسیت شیشه‌ای کاملا شفاف و نامرئی است، به همین دلیل کاربردهای بسیار زیادی در عمل‌های جراحی یا پانسمان‌های نقاط مورد دید دارد. این چسب هم مانند تمام چسبهای ضد حساسیت فاقد لاتکس طبیعی است و از آنجایی که دیگر نوار کاغذی سفید را ندارد، فاقد زینک اکساید نیز هست. چسبندگی بسیار بالا، مقاومت در مقابل نفوذ باکتری، آب یا گرما و حرارت و امکان استفاده طولانی مدت از جمله مزایای چسب ضد حساسیت شیشه‌ای است.
در هنگام استفاده به نکات زیر دقت داشته باشید:
- بسته‌بندی چسب ضد حساسیت با گاز اتیلن اکساید کاملا استریل می‌شود. در صورت مخدوش بودن بسته‌بندی از آن استفاده نکنید.
- چسب ضد حساسیت برای استفاده روی زخم‌های دارای خونریزی و ترشح عفونی مناسب نیست.
- پیش از استفاده با پانسمان استریل، رطوبت موضع مورد نظر را بگیرید.
- در صورتی که پس از جراحی رینوپلاستی از چسب ضد حساسیت استفاده می‌کنید، از پزشک خود بخواهید به شما نحوه عوض کردن پانسمان بینی در خانه را یاد بدهد.
- خودسرانه موضع آسیب دیده را با چسب ضد حساسیت پانسمان نکنید.
- در صورتی که نسبت به زینک اکساید حساسیت دارید، موضوع را با پزشک خود در میان گذاشته و پیش از استفاده از چسبهای حاوی زینک اکساید از او بخواهید ابتدا روی محل مورد نظر از چسب ضد حساسیت استفاده کند.
- پیش از قرار دادن چسب روی بدن، پوست را از هرگونه آلودگی، روغن و مواد آرایشی پاک کنید..
- دست‌ها را قبل از استفاده بشویید.
- اگر برای قرار دادن آنژیوکت از چسب ضد حساسیت استفاده می‌کنید، دقت داشته باشید در محل اتصال سوزن و ورید بیمار، از چسب استفاده نکنید.