تست سریع بارداری یا بی بی چک یک وسیله ساده و دقیق برای تشخیص سریع بارداری یا پیگیری جریان تخمک گذاری و تغییرات هورمونی است. با وجود بی بی چک ها شما با مشاهده علائم مشابه بارداری نیاز به آزمایش خون یا مراجعه به مراکز درمانی ندارید و خیلی سریع و راحت می‌توانید از بارداری یا عدم بارداری خود مطمئن شوید.
فواید استفاده از تست سریع بارداری
بی بی چک نسبت به آزمایش خون هزینه بسیار کمتری داشته و در کوتاه‌ترین زمان، دقیق‌ترین پاسخ را به شما نشان می‌دهد. علاوه بر این شما از داروخانه یا فروشگاه‌های آنلاین نظیر هلثیوم می‌توانید این وسیله را خریداری کنید.
بی بی چک کمتر از یک خودکار وزن داشته و به راحتی می‌توانید آن را در یک کیف کوچک یا جیب خود قرار دهید. کار با این ابزار دوست داشتنی بسیار ساده بوده و تنها با خواندن راهنمای پشت جعبه می‌توانید نتیجه آزمایش را تفسیر کنید.
در کنار همه فواید گفته شده، باید اشاره کرد که بی بی چک دقت بسیار بالایی دارد و امکان تشخیص اشتباه در آن بسیار پایین است.
تست بارداری چطور کار می‌کند؟
زمانی که تخمک بارور شده و شروع به تشکیل جفت و جنین می‌کند، میزان هورمون HCG در ادرار فرد باردار تغییر پیدا کرده و زمانی که غلظت آن به ۲۵ واحد در ادرار برسد، نشانه بارداری قطعی است. تست سریع بارداری یا همان بی بی چک بر اساس میزان غلظت هورمون اچ سی جی (HCG) یا «گلیکوپروتئین» که مدت کوتاهی بعد از لقاح، توسط جفت ترشح می‌شود، عمل می‌کند. این هورمون معمولا ۷ تا ۱۰ روز بعد از لقاح در ادرار زن باردار ظاهر می‌شود. در تست‌های سریع بارداری میزان این هورمون در ادرار بررسی شده و نتیجه به صورت دو خط یا علامت‌های دیگر ( بسته به برندی که خریداری کرده‌اید) روی قسمت مشخص شده، نمایش داده می‌شود.
انواع تست بارداری سریع
بی بی چک‌ها انواع مختلفی داشته و در سه مدل زیر موجود هستند :
تست بارداری نواری: برای استفاده از این نوع تست باید در لیوان یکبار مصرف مقداری نمونه ادرار جمع کرده و انتهای بی بی چک (دارای علامت فلش است، به راهنمای روی جعبه دقت کنید) را داخل لیوان قرار داده و ۲ تا ۱۰ دقیقه برای نمایش نتیجه صبر کنید. به این نوع از تست‌ها، «تست بارداری کاستی» نیز گفته می‌شود.
تست بارداری قطره چکانی (بی بی چک کاستی): برای انجام این تست هم نیاز به لیوان یکبار مصرف تمیز دارید. ادرار را با استفاده از قطره چکان درون بسته روی حفره مشخص شده ریخته و ۲ تا ۱۰ دقیقه برای نمایش نتیجه صبر کنید.
تست بارداری خودکاری (مستقیم): برای استفاده از این تست که به نام «تست بارداری خودکاری» یا «تست بارداری میله‌ای» نیز معروف است، دو روش وجود دارد. این تست به اندازه خودکار می‌باشد. در روش اول می‌توانید آن را به صورت مستقیم استفاده کنید. بعد از باز کردن جعبه، طبق دستورالعمل پیش بروید، قسمت درپوش تست بارداری را برداشته و کمی روی آن ادرار کنید. ۲ تا ۱۰ دقیقه صبر کرده تا نتیجه مشخص شود. در روش دوم می توانید مشابه بی بی چک نواری تست را در لیوان نمونه ادرار قرار دهید و منتظر نتیجه بمانید. این نوع از تست‌های بارداری بسیار رایج هستند.
تفسیر نتیجه تست بارداری
تست‌های سریع بارداری برای تشخیص خانگی بارداری مورد استفاده بوده و گاهی نتایج آن‌ها ممکن است چندان دقیق نباشد. این تست‌ها برای استفاده در مراکز بهداشتی مناسب نبوده و برای تشخیص بارداری در مراکز درمانی از آزمایش خون استفاده می‌شود.
بی بی چک مثبت: اگر طبق اطلاعات نوشته شده روی بسته، تست بارداری علامت مثبت را نشان دهد، یعنی شما باردار هستید. در انواع مختلف تست بارداری این نتیجه به شکل دو خط قرمز کامل نمایش داده می‌شود. برای اطمینان از نتیجه می‌توانید ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از اولین تست، دوباره از بی بی چک استفاده کنید و در صورت مثبت بودن برای اطمینان بیشتر آزمایش خون دهید.
بی بی چک منفی: در صورتی که باردار نباشید، یک خط قرمز در ناحیه C تست بارداری مشخص خواهد شد.
توجه : شدت رنگ قرمز یا سرعت نشان دادن جواب در منطقه T بستگی به غلظت HCG گفته شده در ادرار دارد.
بی بی چک کمرنگ: در صورتی که خط کمرنگی در ناحیه T ظاهر شد، نشانه منفی بودن است اما برای اطمینان بیشتر یک بار دیگر تست را انجام دهید. گاهی در روزهای نزدیک بعد از قاعدگی ممکن است تست بارداری نتیجه چندان درستی نشان ندهد.
نتایج کاذب تست بارداری
گاهی ممکن است، تست سریع بارداری به اشتباه نتیجه را مثبت نمایش دهد. در چنین حالتی اگر فرد باردار نباشد، نتیجه «مثبت کاذب» است. این اتفاق ممکن است به دلایلی مانند :
- سقط یا زایمان نزدیک به آخرین بارداری
- استفاده از داروهایی مانند قرص کلردیازپوکساید، شربت پرومتازین و متادون یا آمپول HCG
- مشکلات ادراری مانند دفع پروتئین در ادرار
- وجود کیست تخمدان
- فیبروز رحمی
- بارداری خارج از رحم
- استفاده از محصول غیر استاندارد یا تستی که تاریخ مصرف آن گذشته
- وجود بیماری‌هایی مثل پروتئینوری و هموگلوبینوری
برعکس چنین حالتی نیز ممکن است اتفاق بیافتد، یعنی شما باردار باشید و تست بارداری نتیجه منفی را نشان دهد. این نتیجه به دلیل عوامل زیر ممکن است اتفاق بیفتد.
- عدم هماهنگی بین لقاح، زمانبندی بارداری و تشکیل دیرهنگام جنین
- استفاده زودهنگام از تست بارداری ( کمتر از ۸ تا ۹ روز بعد از لقاح)
- استفاده از داروهایی مانند کاربامازپین
- استفاده از لیوان کثیف یا نگهداری طولانی مدت ادرار در لیوان
برای اطمینان، اگر نتیجه تست منفی بود اما احساس بارداری داشتید، ۴۸ تا ۷۲ ساعت صبر کرده و دوباره تست دهید. می‌توانید برای اطمینان بیشتر به مراکز درمان یا آزمایشگاه مراجعه کرده و آزمایش خون بارداری دهید.
در صورتی که نتیجه تست بارداری منفی بوده اما هنوز دوره قاعدگی و پریود شما شروع نشده است، باید به پزشک مراجعه کنید. عوامل بسیار زیادی به جز بارداری مانند اختلالات تیروئید، وزن کم، اختلالات تخمدان، ورزش کردن بیش از حد و استرس باعث به تعویق افتادن پریود می‌شوند. در صورتی که باردار نبودید حتما برای منظم شدن پریود خود با پزشک مشورت کنید.
آیا تست سریع بارداری دقیق است؟
تست سریع بارداری یا همان بی بی چک تا ۹۹ درصد نتیجه را دقیق نشان می‌دهد. البته برای نتیجه بهتر لازم است یک هفته تا به تعویق افتادن دوران قاعدگی خود صبر کنید.
روش استفاده از تست بارداری
تقریبا اساس کار تمام تست‌های بارداری به یک روش است. برای اینکار ابتدا تست مورد نظر را خریداری کرده و دستورالعمل پشت جعبه را بخوانید. در لیوان یکبار مصرفی تا ارتفاع ۱ سانتی‌متری ادرار خود را بریزید. ۳ ثانیه بی بی چک نواری را در آن نگه داشته و بعد ۳ تا ۵ دقیقه صبر کنید. نتیجه را به صورت افقی روی نوار بخوانید. شدت رنگی که روی نوار تست بارداری یا میله آن نمایش داده می‌شود بستگی زیادی به مدت زمان بارداری و میزان هورمون HCG در ادرار دارد.
چند نکته مهم در مورد استفاده از تست بارداری
۱. پاکت را بعد از استفاده دور بیاندازید.
۲. فقط در زمان استفاده پاکت را باز کنید.
۳. از تست بارداری که قبلا بسته بندی آن خراب یا باز شده است؛ استفاده نکنید.
۴. تست بارداری یکبار مصرف است.
۵. هر تست مخصوص استفاده یک نفر است.
۶. تفسیر نتیجه تست بارداری افراد مبتلا به سرطان بر اثر نامنظم بودن هورمون‌ها بر عهده پزشک متخصص است.
۷. تست را در دمای اتاق و محیط پاکیزه انجام دهید.
۸. در حین تست می‌توانید از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید.
سلامتی شما روی نتیجه تست بارداری چه تاثیری می‌گذارد؟
گاهی استفاده از داروهای مخصوص باروری می‌توانند میزان هورمون HCG را در ادرار تغییر داده و باعث نمایش جواب مثبت شوند. اختلالات هیپوفیز یا تومورهای سرطانی هم می‌توانند نتیجه تست بارداری را مثبت نشان دهند.
بهترین راه اطمینان از بارداری با استفاده از تست‌های سریع، ۳ مرتبه انجام تست با فاصله زمانی ۴۸ ساعت است.
علاوه بر این بهترین زمان استفاده از تست بارداری، به صورت ناشتا است زیرا هورمون HCG در این زمان بالاترین میزان را دارد و تست بهترین جواب را به شما می‌دهد. البته ناشتا بودن جهت انجام تست بارداری ادراری ضروری نیست و تنها جهت حصول نتیجه دقیق‌تر توصیه می‌شود.
دقت کنید که صرف‌نظر از مدل یا برند تولید کننده تست بارداری، تمام این وسایل کارایی یکسانی داشته و با هم تفاوت چندانی ندارند. علاوه بر این هزینه بالاتر یک محصول دلیل بر کارایی بیشتر آن نیست. بنابراین بدون صرف هزینه هنگفت یک تست بارداری مناسب و تایید شده از داروخانه بخرید. اگر باردار باشید تمام تست‌ها نتیجه مثبت را به شما نشان خواهند داد.
کلام آخر
تشخیص بارداری اهمیت بسیار ویژه‌ای به خصوص برای تازه پدر و مادرها و کسانی که مدت زمان زیادی منتظر این لحظه بودند، دارد. همانطور که اشاره کردیم مراجعه به مراکز درمانی برای آزمایش خون در هر مرتبه‌ای که به باردار بودن خود شک کردید، می‌تواند کاری بسیار پر هزینه و خسته کننده باشد. از طرف دیگر اگر مدت‌ها بوده که به انتظار باردار شدن هستید؛ انجام مرتب آزمایش خون می‌تواند شما را ضعیف کند، به همین دلیل توصیه می‌کنیم تعدادی تست بارداری خریده و برای مواقع ضروری نگه دارید. البته بهتر است تا اطمینان کامل از بارداری یا به تعویق افتادن قاعدگی خود، برای استفاده از تست صبر کنید. با انجام زیاد تست به خود و همسرتان فشار روحی وارد نکرده و آرام باشید. در نهایت تست مورد نظر را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کرده و دقت کنید که حتما مهر تایید وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو داشته باشد. بسته بندی بی بی چک باید بدون زدگی یا آسیب و کاملا پلمپ باشد.