آمبیلوپیا یا همان تنبلی چشم، یک اختلال بینایی است که در آن چشم نمی‌تواند از نظر بصری به میزان لازم رشد خود برسد. همچنین این اختلال توسط لنز‌ها و یا عینک‌های طبی قابل کنترل نیست. تنبلی چشم در سنین خردسالی و کودکی رخ می‌دهد. این اختلال بیشتر اوقات برای یک چشم رخ می‌دهد اما ممکن است گاهی برای هر دو چشم رخ دهد.
عملا اگر تنبلی چشم در کودکی تشخیص داده شود می‌تواند به راحتی درمان شده و از کاهش بینایی حاصل از این اختلال جلوگیری شود. اما اگر این اختلال در سنین پایین تشخیص داده نشود،‌ می‌تواند در سنین بالاتر منجر به مشکلات جدی برای بینایی شود و حتی گاهی اوقات به نابینایی فرد منجر شود. طبق تخمین سازمان کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا، ۲ تا ۳ درصد از مردم ایالات متحده دچار تنبلی چشم هستند.

نشانه‌های‌ تنبلی چشم و تشخیص آن

تشخیص تنبلی چشم یکی از معضل‌های جدی در سلامت خردسالان در کشورهای مختلف است. به همین علت در تمامی برنامه‌های مشترک سلامت دولت‌ها، معاینه‌ی چشم به منظور تشخیص اختلال تنبلی چشم به طور جدی در جریان است. در حالت کلی تنبلی چشم دلایل گوناگونی دارد که یکی از آن‌ها لوچی چشم است. به همین علت اگر فرزندانتان دچار عارضه‌ای در ظاهر چشمشان شدند، سریعا آنان را به ملاقات با چشم پزشک ببرید. یکی دیگر از را‌ه‌های پی بردن به عارضه‌ی تنبلی چشم، آبریزش پی در پی از یک چشم است، آن هم بدون آنکه چشم دیگر از حالت عادی خود خارج شود. شما نیز می‌توانید با یک غربالگری ساده به تنبلی چشم پی ببرید. برای مثال با کمک یک چشم بند برای مدتی از کودک بخواهید تا با یک چشم به کارهایش برسد. اگر در کارایی او با چشم‌های گوناگون، تفاوت دیده شود احتمالا کودک شما دچار تنبلی چشم می‌باشد. البته باید توجه داشته باشید که یک غربالگری ساده نمی‌تواند به جای تست بینایی‌سنجی توسط چشم‌پزشک به کار گرفته شود.

انواع تنبلی چشم

آمبلیوپی استابریسم ‌(دوبینی):

شایع ترین علت آمبلیوپی است. علت دوبینی انحراف عصبی در سلول‌های انتقال دهنده‌ی تصاویر به مغز است. این موضوع باعث می‌شود نا مغز کم کم پیام‌های دریافتی را نادیده بگیرد و این نارسایی در دریافت پیام منجر به تنبلی چشم خواهد شد.

آمبلیوپی انعکاسی:

این تنبلی چشم حاصل اختلال در بینایی یکی از چشم‌هاست. دو چشم باید همانند دو ماشین هماهنگ همشکل کار کنند. هنگامی که یکی از چشم‌ ها دچار اختلالی مانند دوربینی بشود و این اختلال تشخیص داده نشود، نتیجه‌ی آن کار کشیدن ناخودآگاه مغز از چشم دیگر و ضعیف شد چشم مختل است. این فر‌‌آیند موجب تنبلی چشم ضعیف خواهد شد.

محرومیت آمبلیوپی:

این تنبلی چشم ناشی از اختلالی است که مانع از ورود نور و به طور خاص فقط در یک چشم کودک می شود، مانند آب مروارید مادرزادی. درمان مکرر آب مروارید مادرزادی ضروری است تا رشد عادی بصری رخ دهد. در صورت عدم تشخیص به موقع بیماری‌های مانند آب‌مروارید مادرزادی قطعا تنبلی چشم کودکتان را تهدید می‌کند.