آبسلانگ چیست؟
«آبسلانگ» (Absolang) یا «دپرسور زبانی» با نام پزشکی “abaisse-lang” و “Tongue Depressor” یکی از پرکاربردترین و در عین حال ساده‌ترین وسایل مورد استفاده در مطب‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی است. این محصولات دقیقا همان وسایلی هستند که بچه‌ها هنگام بازی برای معاینه دهان یا دندان استفاده می‌کنند و بارها در زندگی روزمره با آن‌ها روبرو شده و برایتان آشنا هستند. به بیان ساده آبسلانگ وسیله‌ای شبیه چوب بستنی بوده که بیشترین کاربرد آن برای معاینه حلق یا نمونه برداری از مخاط حلق و گلو است. این وسایل مانع از جلو آمدن زبان شده و اجازه می‌دهند که پزشک به راحتی کلیه ناحیه گلو و حلق را بررسی کند. آبسلانگ در حین معاینه زبان را پایین نگه داشته و باعث سهولت انجام معاینه می‌شود.
ساختار آبسلانگ
آبسلانگ یا دپرسور زبانی ساختاری بسیار ساده دارد. این وسیله در سایزهای مختلف به صورت چوبی، پلاستیکی و فلزی در فروشگاه‌های آنلاین لوازم پزشکی مانند هلثیوم یا داروخانه‌ها موجود بوده و بنا به نیاز خود می‌توانید نمونه مورد نظر را خریداری کنید.
نوع چوبی آبسلانگ معمول‌تر بوده و طولی حدود ۱۰ سانتی متر و عرض ۲ سانتی متر دارد. سطح آبسلانگ باید صاف بوده و دو سر آن گرد باشد. از آنجایی که در هنگام معاینه دهان، با مخاط فرد تماس مستقیم دارید، لذا استفاده از دستکش الزامی بوده و بعد از هربار استفاده از «آبسلانگ چوبی» باید آن را دور بیاندازید. نمونه‌های چوبی و پلاستیکی آبسلانگ یکبار مصرف هستند. بهتر است بعد از استفاده آبسلانگ از سیفتی باکس برای دفع استفاده کرده تا محیط را آلوده نکند.
اهمیت استفاده از آبسلانگ
اگر نگاهی به میز پزشکتان بیندازید حتما یک جامدادی پر از چوب بستنی یا همان آبسلانگ خواهید دید. در واقع این محصول ساده یکی از الزامات بهداشتی هر مرکز درمانی‌ای است. همانطور که پیش از این گفتیم، آبسلانگ یا دپرسور زبانی که گاهی به آن « اسپاتول زبانی» هم گفته می‌شود وسیله‌ای مناسب برای پایین نگه داشتن زبان در حین معاینه است. این وسیله به دلیل یکبار مصرف بودن گزینه‌ای بسیار مناسب برای نمونه‌گیری از مخاط دهانی بوده و کاربردهای بسیار زیادی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
استفاده از آبسلانگ به منظور رعایت بهداشت، عدم انتقال بیماری، ایمنی کادر بهداشتی در حین معاینه و جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌شود. به همین دلیل آبسلانگ ها وسیله‌ای بسیار پرکاربرد در مطب‌های پزشکی، دندانپزشکی و بیمارستان‌ها هستند.
علاوه بر این امکان معاینه دهانی به کمک آبسلانگ به پزشکان اجازه می‌دهد تا هرگونه بیماری در حال توسعه یا قابل ملاحظه‌ای را مشاهده کرده و مانع از گسترش عفونت و پیشرفت بیماری می‌شود.
تاریخچه استفاده از آبسلانگ
آبسلانگ ها سالیان زیادی است که به عنوان وسیله‌ای برای معاینه دهان و حلق بیمار و حتی شکسته بندی‌های کوچک مانند انگشت دست یا پا استفاده می‌شوند. اولین نمونه‌های آبسلانگ یا دپرسور چوبی زبان، از چوب درخت بالسا ، کاج یا چوب درخت سکویا ساخته شده‌اند. بعد از آن برای اولین بار در تاریخ پزشکی از آبسلانگ فلزی در جنگ داخلی آمریکا برای معاینه سربازان استفاده شد.
تحقیقات نشان داده نمونه‌های خاصی از دپرسورهای زبانی یا همان آبسلانگ در تاریخ وجود داشته که قدمت آن به تمدن مصر می‌رسد. این دپرسورها با نمونه‌های امروزی متفاوت بوده و بیشتر شبیه گیره‌های برای پایین نگه داشتن زبان و انجام راحت‌تر معاینه هستند. امروزه از این آبسلانگ های تاریخی در موزه‌ها نگهداری می‌شود.
طبقه بندی آبسلانگ ها در میان وسایل پزشکی
سازمان جهانی بهداشت یا همان FDA ، کلیه محصولات و وسایل مرتبط با پزشکی را بر اساس سه کلاس I، II و III تقسیم بندی می‌کند. در این میان آبسلانگ های کلاسیک یا نمونه‌های چوبی از نوع وسایل پزشکی کلاس I هستند.
طبقه‌بندی محصولات به کلاس‌های گفته شده بر اساس میزان ضررهای جانبی و خطرناک بودن آن‌ها صورت می‌گیرد.
زمانی که وسیله‌ای در کلاس پزشکی I قرار گیرد، بدان معنا است که این وسیله کمترین خطر را برای بیمار داشته و در نتیجه تحت کمترین کنترل هستند. اما تولیدکنندگان برای ساخت وسایل پزشکی این کلاس باید استانداردهای کلی در زمینه کیفیت و استانداردهای ایزو و درج برچسب و اطلاعاتی مانند تاریخ تولید را رعایت کنند.
بنابراین، قرار گرفتن آبسلانگ ها در این کلاس پزشکی یعنی، این محصولات کاملا بی ضرر بوده اما بعد از قرار گرفتن در دهان بیمار یا قرار گرفتن در محیط باید از بین رفته یا بر اساس اطلاعات روی بسته بندی ضدعفونی (مخصوص آبسلانگ های چندبار مصرف و فلزی) و استریل شوند.
انواع آبسلانگ پزشکی
همانطور که اشاره کردیم آبسلانگ ها در انواع و سایزهای مختلفی در بازار موجود بوده و شما می‌توانید متناسب با نیاز خود، آن را تهیه کنید.
آبسلانگ چوبی
رایج‌ترین نوع آبسلانگ بوده و شبیه چوب بستنی است. این آبسلانگ ها از جنس چوب « بالسا » یا «توس» ساخته می‌شوند. پیش از این گفتیم که آبسلانگ چوبی قدیمی‌ترین نوع این محصولات پزشکی است. آبسلانگ چوبی بسیار سبک و نازک بوده و به سختی تمیز و استریل می‌شوند بنابراین یکبار مصرف هستند و از هر آبسلانگ چوبی باید برای یک فرد استفاده شده و بلافاصله بعد از معاینه دور انداخته شود. قیمت بسیار کم این محصولات یکی از نکاتی بوده که باعث محبوبیت استفاده از این نوع آبسلانگ شده است.
آبسلانگ نوری
جدیدترین نوع این محصولات پزشکی ، دپرسور نوری زبان یا آبسلانگ نوری است. این وسیله به صورت مخصوص برای معاینه دهان و دندان طراحی شده و با انداختن نور روی محل مورد نظر به راحتی این امکان را برای پزشک ایجاد می‌کند که حلق، گلو و دندان‌ها را به خوبی معاینه کند. دپرسورهای نوری چندبار مصرف هستند اما بعد از هربار استفاده باید به صورت ویژه استریل و ضدعفونی شده تا مانع از انتقال بیماری از فردی به فرد دیگر یا ایجاد عفونت شوند.
آبسلانگ کودکان
آبسلانگ مخصوص کودکان و نوزادان اندازه‌ای کوچک‌تر از آبسلانگ های معمولی داشته و معمولا دارای طعم و مزه دوست داشتنی یا طراحی‌های زیبا و کارتونی هستند. اضافه کردن طعم به آبسلانگ باعث می‌شود کودکان کمتر در مقابل معاینه واکنش نشان داده و راحت‌تر اجازه دهند پزشک دهان و دندانشان را معاینه کند.
توجه : توصیه می‌کنیم در صورتی که وظیفه کنترل بهداشت در مدارس یا مهدکودک‌ها را بر عهده دارید، حتما از آبسلانگ چوبی کودکان برای معاینه دهان و دندان استفاده کنید.
آبسلانگ استریل
از این آبسلانگ ها برای معاینه نقاط حساس بدن که نیاز به استریل داشته و احتمال پخش عفونت یا بیماری زیاد است، استفاده می‌شود. آبسلانگ های استریل در بسته بندی مجزا و به صورت تکی وجود داشته و فاقد لاتکس هستند.
آبسلانگ فلزی
دپرسورها یا آبسلانگ های فلزی باید مطابق با شیوه تولید استاندارد “GMP” ساخته شوند. این آبسلانگ ها چند بار مصرف بوده و بعد از هربار استفاده باید تمیز و استریل شوند. در هنگام خرید حتما به تاییدیه FDA روی بسته بندی دقت داشته باشید. آبسلانگ های فلزی بیشتر در دندان پزشکی و جراحی کاربرد دارند.
آبسلانگ پلاستیکی
این نوع از آبسلانگ ها نیز بسیار محبوب هستند. عدم وجود شیارها برخلاف نمونه چوبی، سطح صاف آبسلانگ و قیمت مناسب آن از جمله دلایل محبوبیت این کالای پزشکی است.
آبسلانگ پلاستیکی یکبار مصرف یا ” P.I.P.” از جنس « پلی استایرن» بوده و سطحی صاف، بدون زائده و فاقد هرگونه بو و طعم ناخوشایند است. وجود انحنا روی دسته آبسلانگ باعث می‌شود که دست معاینه‌گرد پایین‌تر از سطح دهان بیمار قرار گرفته و در نتیجه معاینه بهتر و کاملتر صورت بگیرد. استحکام بیشتر نسبت به نمونه چوبی و انعطاف بیشتر و عدم وجود تراشه‌های آسیب رسان به مخاط دهان از جمله مزایای آبسلانگ پلاستیکی و محبوبیت آن است
کاربردهای آبسلانگ
اولین و مهم‌ترین کاربرد آبسلانگ برای معاینه حلق، گلو و دندان‌های بیمار است. از آبسلانگ ها به صورت گسترده در آرایشگاه‌ها برای انجام اپیلاسیون، دندانپزشکی برای پایین نگه داشتن زبان و انجام کار مورد نظر، در مهدکودک‌ها و مدارس برای ساخت کاردستی و غیره استفاده می‌شود. از سایر کاربردهای آبسلانگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در لارنگوسکوپی
لارنگوسکوپی یا حنجره بینی وسیله‌ای که با آن می‌توان چین‌های مربوط به تارهای صوتی را مشاهده کرد. از آبسلانگ برای پایین نگه داشتن زبان در حین لارنگوسکوپی استفاده می‌شود. - آتل بندی انگشت‌ها یا دست
در صورتی که انگشتتان دچار آسیب دیدگی خفیف شود و مرکز درمانی نزدیکی در دسترس نباشد، می‌توانید از آبسلانگ های چوبی برای آتل بندی و جلوگیری از حرکت و آسیب بیشتر انگشت‌ها استفاده کنید. علاوه بر این اگر کودکتان نیز در حین بازی دچار این دسته از مشکلات مانند برگشتن انگشت یا ضرب دیدگی شد، تا رسیدن کمک‌های پزشکی می‌توانید از آبسلانگ و بانداژ برای ثابت نگه داشتن محل آسیب دیده و جلوگیری از حرکت بیشتر استفاده کنید. - جلوگیری از خون دماغ شدید یا شکستگی بینی
اگر دچار شکستگی یا خونریزی شدید در ناحیه بینی شده باشید، به کمک دو آبسلانگ چوبی و تکه‌ای چسب می‌توانید تا رسیدن کمک‌های پزشکی، موقتا خونریزی را کنترل کنید. برای این کار دو آبسلانگ را به صورت مثلثی روی ناحیه‌ای که آسیب دیده قرار داده و بعد با چسب محکم کنید. برای اطمینان بیشتر می‌توانید از ۴ آبسلانگ استفاده کنید. - آزمایش شکستگی فک
برای انجام این آزمایش باید از فرد آسیب دیده بخواهید که یک آبسلانگ را بین دندان‌های خود نگه دارد، بعد از آن پزشک یا فرد معاینه کننده باید ادامه آبسلانگ را بشکند. در صورت وجود شکستگی بیمار نمی‌تواند به اندازه کافی آبسلانگ را محکم بین دندان‌هایش نگه دارد. - بی حسی موضعی دهان و حلق
در برخی موارد، پزشک می‌تواند از آبسلانگ برای وارد کردن ماده بی حسی به زبان و حلق بیمار استفاده کنید. این کار بیشتر در هنگام عمل‌های جراحی مربوط به زبان و حلق انجام می‌شود. - جلوگیری از خفگی
از جمله کاربردهای دیگر آبسلانگ چوبی ایجاد راه در گلو و قرار دادن راه هوایی است. با استفاده از آبسلانگ به راحتی زبان بیمار را می‌توانید کنار زده و لوله هوایی را وارد گلو کرده و مانع از خفگی فرد شوید. - ساخت دارو و پمادها
آبسلانگ ها در داروخانه نیز کاربرد بسیار زیادی دارند. از این محصولات در داروسازی برای مخلوط کردن پمادها یا ساخت دارو استفاده می‌شود. دقت داشته باشید در حین تهیه دارو، آبسلانگ مورد استفاده حتما باید استریل باشد. - نمونه برداری
برای نمونه برداری از مخاط دهان و حلق جهت آزمایش‌های لازم از آبسلانگ استفاده می‌شود.
سایر کاربردهای آبسلانگ
آبسلانگ ها نه تنها در پزشکی بلکه برای مصارف شخصی و خانگی نیز پرکاربرد هستند. شما می‌توانید از این وسایل که شبیه چوب بستنی هستند برای ساخت کاردستی، عروسک یا وسایل کاربردی مانند قطب‌نما استفاده کنید. علاوه بر این به کمک یک آبسلانگ می‌توانید قلاب یا سوزنی که در پوست گیر کرده باشد را بیرون بکشید.